De weg naar 80 jaar vrijheid
- 12 juli 2024
- Leestijd: ca. 6 – 8 Minuten
|
Dit jaar is het 80 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd. De Tweede Wereldoorlog, en vooral de Slag om Arnhem in 1944, heeft diepe sporen achtergelaten in de omgeving. Jaarlijks komen veteranen en nabestaanden – en uiteraard andere belangstellenden – terug naar de plaatsen waar het allemaal gebeurde. De omgeving, met haar musea en markeringspunten, nodigt je uit om te herdenken en terug te blikken. Rondom het herdenken van 80 jaar vrijheid worden er diverse herdenkingen en activiteiten georganiseerd. Er vinden allerlei evenementen plaats die het bezoeken meer dan waard zijn.
Fietsen voor de vrijheid
Hotel de Wereld en Hotel de Sterrenberg organiseren samen op zondag 18 mei 2025 voor de tweede keer het fietsevenement ‘Fietsen voor de Vrijheid’. Hierbij gaan de opbrengsten naar het KWF. Er zullen die dag meerdere gravel- en racefietsroutes beschikbaar zijn waarbij deelnemers langs de mooiste plekken op de Veluwe worden gevoerd. Het is een dag die volledig in het teken staat van vrijheid in het breedste begrip.
Lees hier meer over dit evenement.
Fietsen voor de vrijheid © Hotel de Wereld
Op Oorlogspad door Gelderland
Eén oorlog, zoveel verhalen. Stap in de voetsporen van onze bevrijders, verzetsmensen, vervolgden, vluchtelingen en de Duitse bezetter. Ga mee op Oorlogspad in zeven korte podwalks waarbij Samir Hassan je meeneemt langs historische plekken met waargebeurde verhalen uit WO2 in Gelderland. Onderweg luister je naar bijzondere en aangrijpende verhalen, bekijk je vondsten uit die tijd en voer je verschillende meeslepende opdrachten uit. Zo neemt de wandelroute door Apeldoorn je mee naar het Apeldoornsche Bosch, en zorginstelling waar Joodse psychiatrische patiënten behandeld werden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog besloot de Duitse bezetter het terrein en de gebouwen in te nemen en alle patiënten te deporteren. Op dit Oorlogspad maak je kennis met de jonge Joodse verpleegster Claartje.
Musical '40-'45 in Barneveld
Sinds september 2024 brengt Studio 100 een spectaculaire en intense voorstelling over de Tweede Wereldoorlog, ’40-45′, naar de Midden Nederland Hallen in Barneveld. Een verhaal over twee broers die na het bombardement van Rotterdam elk een andere kant van de strijd kiezen. De voorstelling bestaat uit spectaculaire scènes met heel wat special effects. Kijk hier voor meer informatie: 40-45, de Musical.
In de voetsporen van de bevrijders
In de tv-serie én podwalk In de voetsporen van de bevrijders nemen Omroep Gelderland-presentatoren Linda Geerdink en Erik van der Pol je mee in het verhaal van de bevrijding van Gelderland. De tv-serie is per 9 maart te zien bij Omroep Gelderland. Vanaf dan is de route ook te bewandelen via de nieuwe Omroep Gelderland podwalk app. In de tv-serie zoeken de presentatoren naar sporen van de oorlog, spreken ze met mensen die er zelf bij waren en vertellen ze de vele drama’s die zich in de Bevrijdingsdagen afspeelden. Naast het tv-programma zijn er ook acht podwalks ontwikkeld, audiowandelingen waarin Linda Geerdink je meeneemt naar de slagvelden van toen. De routes lopen langs bekende highlights en verborgen pareltjes in het landschap. Al wandelend hoor je de verhalen van de mensen die er destijds zelf bij waren. De app In de voetsporen van… is te downloaden in de App Store en Play Store.
In de voetsporen van de bevrijders © Omroep Gelderland
Evenementen rondom vrijheid en herdenken
Nationaal Ereveld Loenen
Op Nationaal Ereveld Loenen liggen bijna 4.000 Nederlandse oorlogsslachtoffers begraven. Militairen en burgers die hun leven verloren tijdens de Tweede Wereldoorlog of in gewelddadige conflicten daarna. Aan de rand van het ereveld staat een herdenkings- en educatiecentrum. Daar hoor je aangrijpende verhalen. En dat gebeurt op een bijzondere manier. Als bezoeker sta je voor een spiegel, waarop een manshoge film wordt afgespeeld. Op die manier sta je letterlijk oog in oog met nabestaanden die vertellen over hun dierbaren die op het ereveld begraven liggen. In de andere zaal van het bezoekerscentrum kun je luisteren naar de ervaringen van veteranen die hebben deelgenomen aan (vredes)missies van na 1945.
Op 4 mei vindt om 12:45 de Eerbewijs-herdenking plaats, in aanloop naar de nationale Dodenherdenking.
© Ereveld Loenen
Zelf wanden over het ereveld? Elke zondag kun je om 11.00 uur een (gratis) rondleiding volgen over het ereveld. Zelf een wandeling maken kan ook, bijvoorbeeld langs de QR-codes met verhalen die her en der bij de graven staan. Voor gezinnen met kinderen is er een speciale jeugdroute. Kijk voor de openingstijden van het ereveld en het centrum op oorlogsgravenstichting.nl.
Bezoek ook deze bijzondere plekken
Museum Sjoel Elburg en Herinneringscentrum Apeldoornsche Bosch
Museum Sjoel Elburg is een verhalenmuseum over het leven van twaalf Joodse families die vanaf 1700 in Elburg hebben gewoond. Het museum biedt een historisch perspectief voor een actueel thema: integratie en verdraagzaamheid. Of bezoek het vernieuwde Herinneringscentrum Apeldoornsche Bosch, waar je leert over de ruim 1.100 patiënten, familieleden en personeel van de joods-psychiatrische instelling Het Apeldoornsche Bosch. In januari 1943 werden ze in één nacht naar Auschwitz gebracht en daar vermoord.
Ontdek de oorlogsverhalen van de Barnevelders
Vanaf 17 april is in Museum Nairac de tentoonstelling Ooggetuigen van de oorlog: 1940 – 1945 in de gemeente Barneveld te zien. Deze tentoonstelling biedt een persoonlijk perspectief op de oorlogsjaren, aan de hand van verhalen van inwoners van Barneveld die de Tweede Wereldoorlog zelf hebben meegemaakt. Elk oorlogsjaar wordt belicht aan de hand van een ander thema, telkens verteld vanuit het perspectief van een Barnevelder. De verhalen laten zien hoe de oorlog het dagelijks leven beïnvloedde en hoe mensen omgingen met onzekerheid, verzet en hoop.
‘Brieven voor morgen’ in het Pakhuis in Ermelo
De tijdelijke tentoonstelling ‘Brieven voor Morgen’ vertelt het verhaal van de twee Joodse kinderen Eva en Bram en oud-huisarts Roelf Holtrop gedurende de Tweede Wereldoorlog aan de hand van brieven die ze schreven. Elke brief is een getuigenis van het dagelijkse leven in oorlogstijd, maar ook een belofte aan de toekomst: een toekomst waarin de wereld niet vergeten zou worden, waarin de verbondenheid tussen mensen niet zou verwateren, zelfs niet in de donkerste tijden.
Airborne-monument op de Ginkelse Heide
Verlengde Arnhemseweg 101, Ede
Brits Ereveld / Airborne Begraafplaats / Oorlogsgraven Gemenebest
Van Limburg Stirumweg , Oosterbeek
Fiets- en wandelroutes
Diverse wandel- en fietsroutes leiden je langs de bijzondere monumenten en plekken die een rol hebben gespeeld tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een mooi voorbeeld daarvan is de route ‘Dropzone Ede’, maar we hebben er nog meer voor je op een rijtje gezet.
Dropzone Ede
De route Dropzone Ede voert langs monumenten ter nagedachtenis aan, en informatiepanelen met verhalen over gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog op en rondom de Ginkelse Heide. Belangrijke gebeurtenissen zijn onder andere de luchtlandingen tijdens operatie Market Garden en operatie Pegasus. Bekijk ook deze video.
Herdenk 80 jaar vrijheid langs het Westerborkpad
Dit jaar is het tachtig jaar geleden dat Nederland bevrijd werd, maar langs de wandelpaden op de Noord-Veluwe zijn de sporen van het verleden tastbaarder dan ooit. Langs het Westerborkpad en in Apeldoorn zijn zeven nieuwe herinneringsobjecten geplaatst die aangrijpende verhalen uit de Tweede Wereldoorlog tot leven brengen. Kijk hier voor meer informatie.
Herinneringsobject Putten
In de voetsporen van de Canadese bevrijders
Canadese militairen speelden een belangrijke rol bij de bevrijding van Nederland. Met de wandelroutes van de Canadian Trail kun je in hun voetsporen treden. De route loopt van Zeeland, dwars door Nederland naar Groningen. Onderweg kom je bekende en onbekende verhalen tegen. Bekijk hier de Veluwse etappes:
Vieren en herdenken in en om Ede
In en om Ede worden dit jaar diverse activiteiten georganiseerd rondom 80 jaar vrijheid. In de periode rondom 4 en 5 mei worden bij het Mausoleum in Ede de verhalen van moedige verzetsstrijders zichtbaar gemaakt. De krachtige expositie ‘Gezichten van het verzet’ toont de menselijke kant van de oorlog. Op 27 september vindt het Pegasus Wandelfestival plaats; een bijzondere wandeltocht in het teken van Operatie Pegasus in 1944. Wandel mee en dompel je onder in het verhaal over moed, verzet en vrijheid. Kijk voor een overzicht van alle activiteiten op ede.nl/airborne.
Kröller-Müller Museum herdenkt 80 jaar vrijheid
Van 29 april tot en met 5 mei 2025 herdenkt het Kröller-Müller Museum 80 jaar vrijheid. De schuilkelder is opengesteld voor publiek, er zijn minicolleges in het museum en vrijheidswandelingen in de beeldentuin. Alle activiteiten zijn gratis toegankelijk voor bezoekers met een ticket voor Het Nationale Park De Hoge Veluwe en het Kröller-Müller Museum.
Apeldoorn viert de vrijheid
Rondom 80 jaar vrijheid is er in en om Apeldoorn van alles te doen en beleven. Op zaterdag 3 mei vindt de historische Streetparade met United Pipers for Peace plaats. Deze parade loopt van Paleis Het Loo naar het Oranjepark in Apeldoorn en is gratis te bezoeken. Paleis Het Loo heeft nog meer op het programma staan: met rondleidingen, evenementen en een podwalk ontdek je verhalen over de Tweede Wereldoorlog, de impact op het paleis en de rol van de Oranjes in tijden van bezetting en bevrijding.
Op 5 mei vier je de vrijheid in het hart van Apeldoorn! Het Bevrijdingsfestival Apeldoorn vindt plaats op het Marktplein en staat garant voor een dag vol muziek, cultuur en verbondenheid.
Het complete Apeldoornse programma zien? Kijk dan hier.
Wageningen, stad der bevrijding
Ook Wageningen – de stad der bevrijding – is een bezoek meer dan waard als je geïnteresseerd bent in het oorlogsverleden. Hotel de Wereld is één van de beroemdste hotels van Nederland. Hier is namelijk de Duitse capitulatie in 1945 onderhandeld. Tegenwoordig een modern hotel voor slapen, eten en genieten. Voor een culinair diner kun je terecht bij Gastrobar de Wereld. Overdag geniet je van koffie, lunch en een borrel in de lounges, serre of op het terras. Het centrum van Wageningen biedt bruisende horeca en unieke kleine boetieks en shops met een duurzaam karakter. In de omgeving kun je heerlijk fietsen door de uiterwaarden en langs de Rijn of wandelen over de stuwwal door het bijzondere Arboretum. En als je daar toch bent, breng dan zeker een bezoek aan de prachtige en gratis toegankelijke galerie Het Depot.
Nog een hotel met een stukje oorlogsgeschiedenis: Hotels Baars in Harderwijk. In dit hotel was vlak na de Tweede Wereldoorlog de commandopost van de Canadezen gevestigd. Op het pand in de Smeepoortstraat hangt een bevrijdingsplaquette.
© Hotel Baars, Harderwijk
Meer weten?
Op zoek naar meer informatie over 80 jaar vrijheid, Operatie Market Garden en/of wat er te doen is in de regio rondom het thema vrijheid en herdenken? Kijk dan ook hier:
Home – Vrijheid in Gelderland (vrijheidgelderland.nl)
Airborne Region – Samen stilstaan bij de Slag om Arnhem (airborne-region.nl)
80 jaar vrijheid | regio Arnhem (visitarnhem.com)
80 jaar vrijheid | Rijk van Nijmegen (visitnijmegen.com)
