Kröller-Müller Museum: Schuilkelder

Bezoek tussen 17 en 29 september de schuilkelder waar Helene Kröller-Müller tijdens de Tweede Wereldoorlog haar kunst opsloeg.

In september wordt Operatie Market Garden herdacht. Voor deze gelegenheid opent het Kröller-Müller Museum de schuilkelder waar Helene Kröller-Müller tijdens de Tweede Wereldoorlog haar kunstcollectie onderbracht. Van 17 tot en met 29 september is de schuilkelder te bezoeken. Dit is uniek, omdat de schuilkelder normaal alleen bij uitzondering te bezichtigen is. Vijf jaar geleden, ter gelegenheid van 75 jaar bevrijding, werd de schuilkelder voor het eerst opengesteld voor publiek. Daarna is de kelder enkel bij uitzondering open geweest.

Schuilkelder

Anders dan bij voorgaande openstellingen is er nu een rondleider beschikbaar voor vragen van bezoekers. Ook worden informatiepanelen met beeldmateriaal neergezet in de schuilkelder. 

De schuilkelder ligt op circa tien minuten loopafstand van de hoofdingang van het Kröller-Müller

Museum en is via een deels verhard en deels onverhard pad te bereiken. Het laatste deel van het pad naar de imposante ingang van de schuilkelder leidt over een zandpad dat omgeven is door dichte beplanting. De natuurlijke omgeving voelt als een besloten ruimte die het bijzondere gewicht van

het bezoek doet toenemen.

Toegang

Toegangstickets voor de schuilkelder á €2,50 worden verkocht bij de ontvangstbalie van het museum en online. Bezoekers van het museum en Museumkaarthouders hebben gratis toegang. Bij het ticket ontvangen bezoekers tevens een informatiebrochure. 

Minicollege

In de aula van het museum worden minicolleges van een half uur aangeboden. Vragen als ‘hoe zorgde het museum dat de collectie geen gevaar liep?’ en ‘hoe werden de werken vervoerd naar de schuilkelder?’ komen aan bod. Het college wordt verreikt door een presentatie met beeldmateriaal.

Middels de minicolleges biedt het museum zijn bezoekers verdieping en context. De minicolleges kunnen kosteloos bijgewoond worden door álle museumbezoekers. Aanmelden is niet nodig. Via de geluidsinstallatie worden de colleges aangekondigd in het museum, zodat bezoekers spontaan

kunnen aanhaken. 

Planning

De schuilkelderopenstelling en de minicolleges worden vier dagen per week, op dinsdag, donderdag, zaterdag en zondag aangeboden. Per dag worden twee minicolleges gegeven, met een starttijd om 11:00 uur en een om 14:00 uur. De schuilkelder is op diezelfde dagen te bezoeken tussen 11:00

en 13:00 uur en tussen 14:00 en 16:00 uur. Bezoekers bepalen zelf of zij enkel de schuilkelder bezoeken, enkel een minicollege volgen of aan beide activiteiten deelnemen. 

Extra: lezing Ariëtte Dekker

Op zaterdag 21 september zal Ariëtte Dekker een lezing geven over haar biografie van Sam van Deventer. Dit boek, De Vertrouweling, verschijnt dit voorjaar en handelt over de bijzondere relatie die Helene Kröller-Müller en Sam van Deventer hadden. In de lezing ligt de nadruk op het museum

in oorlogsjaren en de rol die Van Deventer had als directeur ten tijde van de Duitse bezetting.

De geschiedenis van de schuilkelder

In juli 1938 opent Rijksmuseum Kröller-Müller zijn deuren. Slechts een jaar later overlijdt oprichter en directeur Helene Kröller-Müller. Sam van Deventer de nieuwe directeur van Rijksmuseum Kröller-Müller. Samen met conservator Willy Auping Jr. deelt hij de verantwoordelijke taak om het museum en de collectie tijdens de oorlogsjaren te beschermen.

Omdat Helene Kröller-Müller niet gerust was over de dreiging vanuit het oosten liet zij in 1939 een schuilkelder bouwen in een zandduin vlakbij het museum. Toen de oorlog uitbrak waren de werkzaamheden nog niet klaar.

Vanaf 22 juli 1940 werd de hele collectie hier ondergebracht. De kunstwerken werden stuk voor stuk verpakt, op volgorde van kostbaarheid. Binnen een week lagen alle kunstwerken in de schuilkelder en werden de deuren gesloten…

Vanaf 22 juli 1940 werd gestart met de verhuizing van de collectie. De kunstwerken werden op volgorde van kostbaarheid verpakt en in kleine groepen verplaatst naar de schuilkelder. Binnen een week lagen alle kunstwerken in de schilkelder en op 29 juli 1940 werden de deuren van het museum gesloten. 

Pas toen op 15 april 1945 de Canadezen het museum bevrijdden, kon de schuilkelder weer veilig geopend worden. Met behulp van de moedige bevrijders werd het museum heringericht en kon het museum op 6 oktober 1945 haar deuren weer officieel openen.