De weg naar 80 jaar vrijheid
- 12 juli 2024
- Leestijd: ca. 5 – 7 Minuten
|
Dit jaar is het 80 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd. De Tweede Wereldoorlog, en vooral de Slag om Arnhem in 1944, heeft diepe sporen achtergelaten in de omgeving. Jaarlijks komen veteranen en nabestaanden – en uiteraard andere belangstellenden – terug naar de plaatsen waar het allemaal gebeurde. De omgeving, met haar musea en markeringspunten, nodigt je uit om te herdenken en terug te blikken. Rondom het herdenken van 80 jaar vrijheid worden er diverse herdenkingen en activiteiten georganiseerd. Er vinden allerlei evenementen plaats die het bezoeken meer dan waard zijn.
Wandelen en herdenken
De Airborne Wandeltocht wordt sinds 1947 georganiseerd om de gevallenen tijdens de slag om Arnhem te herdenken. De route voert langs historische locaties, die een directe relatie hebben met de periode september 1944. De wandelaar(ster) kan kiezen uit 4 routes, 10, 15, 25 of 40 km. de routes lopen door de gemeente Renkum en de gemeente Ede (40 km). Start en binnenkomst locatie is het sportpark Hartenstein in Oosterbeek.

Op Oorlogspad door Gelderland
Eén oorlog, zoveel verhalen. Stap in de voetsporen van onze bevrijders, verzetsmensen, vervolgden, vluchtelingen en de Duitse bezetter. Ga mee op Oorlogspad in zeven korte podwalks waarbij Samir Hassan je meeneemt langs historische plekken met waargebeurde verhalen uit WO2 in Gelderland. Onderweg luister je naar bijzondere en aangrijpende verhalen, bekijk je vondsten uit die tijd en voer je verschillende meeslepende opdrachten uit. Zo neemt de wandelroute door Apeldoorn je mee naar het Apeldoornsche Bosch, en zorginstelling waar Joodse psychiatrische patiënten behandeld werden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog besloot de Duitse bezetter het terrein en de gebouwen in te nemen en alle patiënten te deporteren. Op dit Oorlogspad maak je kennis met de jonge Joodse verpleegster Claartje.
Musical '40-'45 in Barneveld
Sinds september 2024 brengt Studio 100 een spectaculaire en intense voorstelling over de Tweede Wereldoorlog, ’40-45′, naar de Midden Nederland Hallen in Barneveld. Een verhaal over twee broers die na het bombardement van Rotterdam elk een andere kant van de strijd kiezen. De voorstelling bestaat uit spectaculaire scènes met heel wat special effects. Kijk hier voor meer informatie: 40-45, de Musical.
In de voetsporen van de bevrijders
In de tv-serie én podwalk In de voetsporen van de bevrijders nemen Omroep Gelderland-presentatoren Linda Geerdink en Erik van der Pol je mee in het verhaal van de bevrijding van Gelderland. De tv-serie was vanaf 9 maart 2025 te zien bij Omroep Gelderland. Sindsdien is de route ook te bewandelen via de Omroep Gelderland-podwalk-app. In de tv-serie zoeken de presentatoren naar sporen van de oorlog, spreken ze met mensen die er zelf bij waren en vertellen ze de vele drama’s die zich in de bevrijdingsdagen afspeelden. Naast het tv-programma zijn er ook acht podwalks ontwikkeld, audiowandelingen waarin Linda Geerdink je meeneemt naar de slagvelden van toen. De routes lopen langs bekende highlights en verborgen pareltjes in het landschap. Al wandelend hoor je de verhalen van de mensen die er destijds zelf bij waren. De app In de voetsporen van… is te downloaden in de App Store en Play Store.

In de voetsporen van de bevrijders © Omroep Gelderland
Evenementen rondom vrijheid en herdenken
Nationaal Ereveld Loenen
Op Nationaal Ereveld Loenen liggen bijna 4.000 Nederlandse oorlogsslachtoffers begraven. Militairen en burgers die hun leven verloren tijdens de Tweede Wereldoorlog of in gewelddadige conflicten daarna. Aan de rand van het ereveld staat een herdenkings- en educatiecentrum. Daar hoor je aangrijpende verhalen. En dat gebeurt op een bijzondere manier. Als bezoeker sta je voor een spiegel, waarop een manshoge film wordt afgespeeld. Op die manier sta je letterlijk oog in oog met nabestaanden die vertellen over hun dierbaren die op het ereveld begraven liggen. In de andere zaal van het bezoekerscentrum kun je luisteren naar de ervaringen van veteranen die hebben deelgenomen aan (vredes)missies van na 1945.

© Ereveld Loenen
Zelf wanden over het ereveld? Elke zondag kun je om 11.00 uur een (gratis) rondleiding volgen over het ereveld. Zelf een wandeling maken kan ook, bijvoorbeeld langs de QR-codes met verhalen die her en der bij de graven staan. Voor gezinnen met kinderen is er een speciale jeugdroute. Kijk voor de openingstijden van het ereveld en het centrum op oorlogsgravenstichting.nl.
Fiets- en wandelroutes
Diverse wandel- en fietsroutes leiden je langs de bijzondere monumenten en plekken die een rol hebben gespeeld tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een mooi voorbeeld daarvan is de route ‘Dropzone Ede’, maar we hebben er nog meer voor je op een rijtje gezet.
Dropzone Ede
De route Dropzone Ede voert langs monumenten ter nagedachtenis aan, en informatiepanelen met verhalen over gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog op en rondom de Ginkelse Heide. Belangrijke gebeurtenissen zijn onder andere de luchtlandingen tijdens operatie Market Garden en operatie Pegasus. Bekijk ook deze video.
Herdenk 80 jaar vrijheid langs het Westerborkpad
Dit jaar is het tachtig jaar geleden dat Nederland bevrijd werd, maar langs de wandelpaden op de Noord-Veluwe zijn de sporen van het verleden tastbaarder dan ooit. Langs het Westerborkpad en in Apeldoorn zijn zeven nieuwe herinneringsobjecten geplaatst die aangrijpende verhalen uit de Tweede Wereldoorlog tot leven brengen. Kijk hier voor meer informatie.

Herinneringsobject Putten
In de voetsporen van de Canadese bevrijders
Canadese militairen speelden een belangrijke rol bij de bevrijding van Nederland. Met de wandelroutes van de Canadian Trail kun je in hun voetsporen treden. De route loopt van Zeeland, dwars door Nederland naar Groningen. Onderweg kom je bekende en onbekende verhalen tegen. Bekijk hier de Veluwse etappes:
Vieren en herdenken in en om Ede
In en om Ede worden dit jaar diverse activiteiten georganiseerd rondom 80 jaar vrijheid. Op 27 september vindt bijvoorbeeld het Pegasus Wandelfestival plaats; een bijzondere wandeltocht in het teken van Operatie Pegasus in 1944. Wandel mee en dompel je onder in het verhaal over moed, verzet en vrijheid. Kijk voor een overzicht van alle activiteiten op ede.nl/airborne.
Wandel de podwalk bij Paleis Het Loo
Maak een wandeling bij Paleis Het Loo en luister naar de podwalk over oorlog en vrijheid. In een uur hoor je over de Duitse bezetting, het achtergebleven personeel, de bevrijding en de grote veranderingen daarna. Langs 15 haltes ontdek je het belang van vrijheid en jouw rol in het behoud ervan. Kijk hier voor deze en andere activiteiten.
Wageningen, stad der bevrijding
Ook Wageningen – de stad der bevrijding – is een bezoek meer dan waard als je geïnteresseerd bent in het oorlogsverleden. Hotel de Wereld is één van de beroemdste hotels van Nederland. Hier is namelijk de Duitse capitulatie in 1945 onderhandeld. Tegenwoordig een modern hotel voor slapen, eten en genieten. Voor een culinair diner kun je terecht bij Gastrobar de Wereld. Overdag geniet je van koffie, lunch en een borrel in de lounges, serre of op het terras. Het centrum van Wageningen biedt bruisende horeca en unieke kleine boetieks en shops met een duurzaam karakter. In de omgeving kun je heerlijk fietsen door de uiterwaarden en langs de Rijn of wandelen over de stuwwal door het bijzondere Arboretum. En als je daar toch bent, breng dan zeker een bezoek aan de prachtige en gratis toegankelijke galerie Het Depot.
Nog een hotel met een stukje oorlogsgeschiedenis: Hotels Baars in Harderwijk. In dit hotel was vlak na de Tweede Wereldoorlog de commandopost van de Canadezen gevestigd. Op het pand in de Smeepoortstraat hangt een bevrijdingsplaquette.

© Hotel Baars, Harderwijk
Meer weten?
Op zoek naar meer informatie over 80 jaar vrijheid, Operatie Market Garden en/of wat er te doen is in de regio rondom het thema vrijheid en herdenken? Kijk dan ook hier:
Home – Vrijheid in Gelderland (vrijheidgelderland.nl)
Airborne Region – Samen stilstaan bij de Slag om Arnhem (airborne-region.nl)
80 jaar vrijheid | regio Arnhem (visitarnhem.com)
80 jaar vrijheid | Rijk van Nijmegen (visitnijmegen.com)
