5x mooiste kasteeltuinen

Al eeuwen lang struinen mensen graag door kasteeltuinen, waar ze de mooiste bloemen bewonderen én zelf bewonderd worden. Kasteeltuinen werden vaak gebruikt om gasten te imponeren en waren een echt statussymbool voor de kasteeleigenaren. Ook boden ze vermaak en werden er diverse sporten beoefend in de tuinen.

1. Kasteel Rosendael

Grote tuinen vragen uiteraard om veel onderhoud. Dankzij de hoveniers en vrijwilligers die zich elk seizoen inzetten voor de tuinen, kunnen bezoekers genieten van al het prachtige groen en de rijke geschiedenis. Wij spraken Thies Koggel over zijn werk bij Park en Kasteel Rosendael. Sinds oktober 2019 werkt hij voor Geldersch Landschap & Kasteelen waar hij samen met collega’s en vrijwilligers de tuinen van Park en Kasteel Rosendael, Landgoed Biljoen en Huis Zypendaal onderhoud.

Rijke geschiedenis

Kasteel Rosendael heeft een rijke en lange geschiedenis die terug te zien is in de kasteeltuin. Toen de laatste bewoners uit het kasteel vertrokken en Geldersch Landschap en Kasteelen het overnam, was er veel achterstallig onderhoud in de eeuwenoude Barokke tuin. Door de jaren heen is er veel in ere hersteld. Zo is de rozentuin hersteld, zijn ongewenste planten weggehaald en is op diverse plekken weer beplanting teruggebracht. “Je leest de historie in de tuin”, aldus Thies. Bezoekers kunnen nu genieten van onder andere 70 verschillende soorten bomen en heesters en een kruidentuin. Ook broeden er meer dan 40 (!) soorten vogels in de tuin. Waaronder de ijsvogel. Heel bijzonder in de tuin is de 300 jaar oude eik, maar eigenlijk heeft elk seizoen wel iets bijzonders. “Nu, aan het begin van de lente, staat de Magnolia in bloei. Binnenkort bloeien de tulpen en rozen. En daarna zijn de kuipplanten heel mooi. Er staat telkens wat anders in bloei en dat houdt de tuin interessant voor zowel bezoekers als voor de mensen die in de tuin werken.”

Zwitserse Partij

De meeste mensen blijven dicht bij het kasteel wanneer ze de tuin bezoeken, maar het is ook zeker de moeite waard wat verder te lopen. Thies heeft een tip voor bezoekers: “Wanneer je de drie vijvers gepasseerd bent, kom je bij de Zwitserse partij en dit is een heel mooi gebied. Het doet echt denken aan Zwitserland!” Hier vind je hoogteverschillen, een diepe kloof waar mossen tegen de wanden groeien, een waterstroom en oude beuken. Het is een oase van rust en een onontdekt plekje in de tuin.

Afwisseling

Het leukste aan het werken in een kasteeltuin is volgens Thies de afwisseling. “Elk seizoen is anders. Het is prachtig om bij te dragen aan het behoud en het vitaal houden van het groene erfgoed.” Daarnaast vindt hij het contact met de bezoekers tijdens evenementen en bezoeken ook heel leuk. Dus zie je hem of één van zijn collega’s aan het werk in de tuin? Stel je vraag en hij zal je met plezier meer vertellen over de tuin en de rijke historie.

Uitzicht op Kasteel Rosendael in Rozendaal

Kasteel Rosendael, Rozendaal © Jurjen Drenth

2. Paleis Het Loo

Wellicht het bekendste kasteel in Gelderland is Paleis het Loo. De Oranjes woonden en werkten ruim 300 jaar in het paleis en ontvingen er regelmatig gasten. In de 17^e eeuw werden de barokke paleistuinen aangelegd in opdracht van Koning-Stadhouder Willem III en zijn vrouw Koningin Mary II. De tuin wordt gekenmerkt door symmetrie, parterres, indrukwekkende fonteinen en historische beplanting. Iedere bloemsoort werd los gepland, zodat de bloem van alle kanten goed te zien is. Toch heeft de tuin er niet altijd zo uitgezien. Begin 19^e eeuw werden de baroktuinen met zand afgedekt en werd er een landschapstuin met kronkelende paadjes, struiken en veel soorten bomen aangelegd. Geheel volgens de laatste tuinmode van de 19^e eeuw. Sinds de jaren ‘80 van de vorige eeuw is de tuin weer te bewonderen in de oorspronkelijke barokstijl, met zowel historische als eigentijdse bloemen.

Samen picknicken? Dat kan hier!

Extra bijzonder: je kunt picknicken in de tuin van Paleis het Loo! Het restaurant van het paleis vult een picknickmand met diverse lekkernijen voor je. Het enige wat jij nog hoeft te doen is een plekje te zoeken in de tuin en te genieten!

Twee personen zitten in de kasteeltuin van Landgoed Middachten — Landgoed Middachten, De Steeg © Jurjen Drenth

3. Landgoed Middachten

Landgoed Middachten onderscheidt zich doordat het landgoed in het hart van de tuin ligt. De tuin is opgedeeld in zogenaamde unieke ‘groene kamers’. Je vindt hier verschillende unieke bomen zoals een Ginko, een 50 jaar oude Libanonceder en een bijzondere treurkastanje. De rozentuin is een ware geursensatie, waar 60 verschillende klim- en struikrozen te bewonderen zijn.

In de winter worden de kuipplanten opgeborgen in de oranjerie. Deze bijzondere collectie bestaat onder andere uit oranjebomen, kleurrijke camelia’s en agapanthussen. In de zomermaanden kun je in de oranjerie terecht voor een kopje thee of koffie en een wisselende tentoonstelling. Daarnaast worden er speciale zomerconcerten georganiseerd in ‘het groene theater’, waarbij de coulissen gevormd worden door gesnoeide taxus. Gegarandeerd een unieke beleving!

4. Kasteel de Essenburgh

Centraal gelegen op de Veluwe tussen Harderwijk en Apeldoorn ligt Kasteel de Essenburgh met een rustieke, Engelse landschapstuin. Oorspronkelijk was ook dit een Barokke tuin met een rechte oprijlaan, symmetrische parterres en een vijver. In de 19e eeuw, toen de romantische Engelse landschapsstijl populairder werd, is de symmetrie van de tuin met opzet verwaarloosd zodat er meer gebogen lijnen ontstonden en grote open stukken. Elementen uit deze tijd zijn nog steeds te bewonderen in de tuin. Zo vind je er een eeuwenoude groep rode beuken, rododendrons op de grachtoevers, een vijver met waterval en een oude treurbeuk.

Ook leuk: vanuit het kasteel wandel je zo naar de uitgestrekte heidevelden en bossen in de omgeving.

5. Landgoed Staverden

Gelegen in een prachtige bosrijke omgeving tussen Ermelo en Elspeet, ligt Landgoed Staverden met een fraaie 17e eeuwse tuin. De Franse barokstijl zie je goed terug in de rechte lanen, de cirkelvormige vijvers en de symmetrische doolhoven. Typische Engelse invloeden zijn de vele doorkijkjes. De stijl doet vermoeden dat alles op natuurlijke wijze is ontstaan, terwijl er in werkelijkheid goed na is gedacht over elk plekje in de tuin. Na elke bocht doet zich een nieuwe verwondering voor. Een ander belangrijk onderdeel van de tuin zijn de (mythologische) beelden.

Extra bijzonder in de tuin zijn de tropische kassen. Hier worden onder andere ananassen, suikerriet, koffie, rijst en katoen verbouwd. Ook vind je er diverse palmen en orchideeën.